Trong thời đại công nghệ bùng nổ, kỹ thuật số trở thành nền tảng không thể thiếu trong mọi lĩnh vực: từ điện tử, vi xử lý, tự động hóa đến công nghệ thông tin và trí tuệ nhân tạo. Để hiểu, thiết kế và làm chủ các hệ thống điện tử hiện đại, người học cần có một tài liệu hướng dẫn toàn diện, khoa học và dễ tiếp cận.
Giáo trình Kỹ thuật số do 2 giảng viên Nguyễn Đình Phú và Nguyễn Trường Duy biên soạn – chính là cuốn tài liệu như thế. Giáo trình được xây dựng bài bản, kết hợp giữa lý thuyết nền tảng và ứng dụng thực tế, giúp người học dễ dàng tiếp cận, hiểu sâu và vận dụng được trong công việc.
Cuốn sách gồm 14 chương, hơn 430 trang nội dung chuyên sâu, trình bày logic, kèm bài tập minh họa giúp người học rèn luyện tư duy hệ thống và kỹ năng phân tích mạch. Đây là tài liệu không chỉ dành cho sinh viên các ngành kỹ thuật điện – điện tử, mà còn hữu ích cho giảng viên, kỹ sư thiết kế mạch số và những ai đang nghiên cứu, giảng dạy hoặc làm việc trong lĩnh vực điện tử số.
Xem thêm bài viết: Giáo trình điện tử cơ bản
Thông tin chung về giáo trình kỹ thuật số
-
Tên tài liệu: Giáo trình Kỹ thuật số
-
Tác giả: Nguyễn Đình Phú – Nguyễn Trường Duy
-
Số trang: 430
-
Ngôn ngữ: Tiếng Việt
-
Định dạng: PDF
-
Thể loại: Kỹ thuật số
Tóm tắt nội dung giáo trình kỹ thuật số
Giáo trình được chia thành 14 chương theo trình tự logic, đi từ khái niệm cơ bản đến các mạch điện tử phức tạp, đảm bảo người học có thể nắm vững từng bước trong tiến trình học kỹ thuật số.
🔹 Chương 1: Các khái niệm, hệ thống số, các loại mã
Chương đầu tiên giúp người đọc làm quen với khái niệm đại lượng tương tự và đại lượng số, hiểu rõ sự khác biệt giữa tín hiệu analog và digital, cũng như tầm quan trọng của tín hiệu số trong các hệ thống điện tử hiện đại.
Phần tiếp theo trình bày về hệ thống số nhị phân, các mức logic, dạng sóng tín hiệu số và các loại mã thường dùng như mã BCD, mã Gray, mã ASCII. Cuối chương là hệ thống bài tập củng cố, giúp người học nắm chắc nền tảng ban đầu.
🔹 Chương 2: Cổng logic, các định lý, thiết kế mạch
Đây là chương trọng tâm giúp người học bước đầu tiếp cận với các cổng logic cơ bản (AND, OR, NOT, NAND, NOR, XOR, XNOR).
Tác giả giải thích cách biểu diễn mạch logic, tính toán giá trị ngõ ra, cùng các định lý Boolean giúp đơn giản hóa mạch.
Chương này còn hướng dẫn sử dụng cổng NAND và NOR để xây dựng mọi loại mạch logic – khẳng định tính “đa năng” của chúng trong thiết kế mạch tổ hợp.
🔹 Chương 3 – 5: Mạch mã hóa, mạch giải mã, mạch cộng trừ nhân chia
Các chương này trình bày nguyên lý hoạt động của mạch mã hóa – giải mã, mạch led 7 đoạn, mạch đa hợp (Multiplexer), giải đa hợp (Demultiplexer) và mạch so sánh.
Đặc biệt, phần mạch cộng trừ, nhân chia số nhị phân và BCD được trình bày chi tiết, giúp người học hiểu cách máy tính thực hiện các phép toán cơ bản.
🔹 Chương 6 – 8: Flip-Flop và mạch đếm
Flip-Flop là “trái tim” của các hệ thống số. Giáo trình giải thích cặn kẽ về RS, JK, T, D Flip-Flop, mạch chốt (Latch) và ứng dụng của chúng trong lưu trữ dữ liệu, tạo xung và đồng bộ tín hiệu.
Các chương tiếp theo trình bày mạch đếm đồng bộ, không đồng bộ, mạch đếm Mod M, và thiết kế mạch đếm đặt trước số đếm – những kiến thức nền tảng trong thiết kế vi điều khiển và hệ thống tự động.
🔹 Chương 9: Thanh ghi dịch (Shift Register)
Người đọc được tìm hiểu về các loại thanh ghi vào/ra nối tiếp – song song, thanh ghi dịch hai chiều và vai trò của chúng trong lưu trữ và xử lý dữ liệu số. Các sơ đồ minh họa giúp người học hình dung rõ quy trình dịch bit trong mạch.
🔹 Chương 10 – 11: Đặc tính IC số, mạch định thời và dao động
Hai chương này đi sâu vào đặc tính họ IC TTL, CMOS, ECL, NMOS, PMOS, giúp người học so sánh ưu nhược điểm giữa các họ mạch tích hợp.
Bên cạnh đó, chương 11 còn giới thiệu mạch định thời (Timer), mạch dao động (Oscillator), và mạch đơn ổn (Monostable) – trong đó IC 555 được trình bày cụ thể về cấu trúc, nguyên lý và ứng dụng thực tế.
🔹 Chương 12 – 14: Bộ nhớ và chuyển đổi tín hiệu
Ba chương cuối cùng tập trung vào bộ nhớ bán dẫn, gồm RAM, ROM, FLASH và các phương pháp mở rộng bộ nhớ.
Người học cũng được tìm hiểu về DAC (Digital-to-Analog Converter) và ADC (Analog-to-Digital Converter) – hai thành phần quan trọng giúp chuyển đổi giữa thế giới số và thế giới tương tự, ứng dụng trong cảm biến, thiết bị đo và truyền thông số.
Mục tiêu và giá trị của giáo trình
✅ Củng cố nền tảng kỹ thuật số vững chắc
Giáo trình giúp người học hiểu rõ bản chất của tín hiệu số, hệ thống logic, từ đó tự tin khi bước vào các môn học cao hơn như Vi xử lý, Vi điều khiển, Thiết kế mạch số, Hệ thống nhúng.
✅ Rèn luyện tư duy logic và khả năng thiết kế mạch
Mỗi chương đều có phần bài tập thực hành, khuyến khích người học vận dụng lý thuyết vào giải quyết bài toán thực tế, từ thiết kế mạch tổ hợp đến mạch tuần tự.
✅ Ứng dụng trong công việc và nghiên cứu
Kỹ sư, sinh viên và giảng viên có thể sử dụng giáo trình này như một tài liệu tham khảo chuyên sâu khi thiết kế hệ thống số, mô phỏng mạch, hoặc giảng dạy trong các chương trình kỹ thuật điện – điện tử.
✅ Dễ đọc – Dễ hiểu – Dễ áp dụng
Ngôn ngữ biên soạn gần gũi, mạch lạc; nội dung được minh họa bằng sơ đồ, ví dụ thực tế và hướng dẫn tính toán cụ thể. Người học ở mọi trình độ đều có thể tiếp cận hiệu quả.
Đối tượng sử dụng
-
Sinh viên các ngành Điện tử, Tự động hóa, Kỹ thuật máy tính, Cơ điện tử.
-
Giảng viên, kỹ sư đang cần tài liệu giảng dạy, nghiên cứu hoặc thiết kế mạch.
-
Người học tự do yêu thích kỹ thuật, muốn hiểu sâu về cấu trúc và nguyên lý của mạch số.
Tại sao bạn nên đọc giáo trình kỹ thuật số?
-
Vì đây là tài liệu tiếng Việt hiếm hoi tổng hợp đầy đủ kiến thức từ cơ bản đến nâng cao về kỹ thuật số.
-
Vì cuốn sách được biên soạn bởi hai tác giả có kinh nghiệm giảng dạy và thực hành lâu năm trong lĩnh vực điện tử.
-
Và vì nội dung phong phú, hệ thống bài tập đa dạng, giúp người học không chỉ hiểu lý thuyết mà còn thực hành thiết kế và tính toán mạch số hiệu quả.
Lời kết
Giáo trình Kỹ thuật số không chỉ là một cuốn sách học tập – mà còn là bản đồ tri thức dẫn lối người học bước vào thế giới công nghệ hiện đại.
Từ những cổng logic nhỏ bé đến những bộ vi xử lý mạnh mẽ, từ tín hiệu nhị phân đến các hệ thống điều khiển tự động, tất cả đều bắt đầu từ những nguyên lý cơ bản trong kỹ thuật số.
Nếu bạn đang tìm một giáo trình giúp hiểu sâu, học chắc, ứng dụng thực, thì đây chính là cuốn sách bạn nên sở hữu.
Hãy bắt đầu hành trình khám phá thế giới số ngay hôm nay – nơi từng bit, từng xung điện mang trong mình sức mạnh của tri thức và sáng tạo.
Nếu Quý bạn đọc quan tâm và mong muốn nhận file ebook “Giáo trình Kỹ thuật số”, vui lòng liên hệ với tôi qua các kênh sau để được hỗ trợ:
📱 Zalo: 0982 48 49 50
📧 Email: [email protected]
Hãy lưu lại tài liệu quý giá này, dành thời gian nghiên cứu từng chương, và bạn sẽ dần khám phá được cách thế giới điện tử vận hành thông minh nhờ kỹ thuật số.
