Đây là một mạch khóa số điện tử đơn giản. Mạch có thể được sử dụng để thay thế một ổ khóa thông thường, không cần sử dụng chìa khóa. Bạn sẽ nhấn mã số thay vì dùng chìa khóa để mở cửa. Chúng ta không cần phải mang theo chìa khóa và không phải lo lắng về việc chìa khóa của mình bị mất. Chúng ta chỉ cần nhớ một mã số để mở của mà thôi.

Linh kiện cần thiết

Sơ đồ nguyên lý

Nguyên lý hoạt động

4017 là IC đếm thập phân có 10 đầu ra, cứ mỗi khi chân CLK được kéo lên mức cao thì lần lượt các chân ngõ ra từ Q0 – Q9 sẽ lên mức cao. Chân MR là chân RESET mức cao, nghĩa là khi làm việc thì phải đưa chân này xuống mức thấp, khi muốn reset IC thì đưa chân này lên mức cao. 

Khi mới cấp điện cho mạch, IC được reset, đầu ra đầu tiên Q0 của IC đếm 4017 có mức cao (các đầu ra còn lại từ Q1 đến Q9 sẽ ở mức thấp) và chân này được nối với phím số 1 (mã số đầu tiên trong dãy mã số 120419) và chân còn lại của phím 1 sẽ được nối với chân CLK của IC đếm 4017.

Khi bấm đúng mã đầu tiên nút nhấn 1 sẽ nối chân Q0 với CLK tức là đưa chân CLK lên mức cao. IC lúc này sẽ dịch mức cao sang ngõ ra Q1 và tiếp tục chờ.

Theo sơ đồ mạch thì chân Q1 được nối với phím 2 (mã số thứ 2 trong dãy mã số 120419) nếu phím 2 được nhấn IC sẽ tiếp tục dịch mức cao sang các ngõ ra còn lại. 

Khi phím 9 được bấm (mã số cuối cùng trong dãy mã số 120419) ngõ ra Q6 được đưa lên mức cao 5V, làm cho transistor dẫn điện và kích hoạt rơ-le để mở cửa.

Nếu trong quá trình bấm mã, ta bấm vào những nút không có trong mật mã như nút 2,5,6,7,8. Nút bấm sẽ nối 5V với MR làm reset IC và chúng ta phải bấm lại từ đầu.

Nếu bấm vào các số 1,2,0,4,1,9 nhưng không theo thứ tự thì không cũng không thể mở cửa được.

Vậy nên các phím 1,2,0,4,1,1 sẽ nối với các chân Q0 – Q5 qua 1 con diode (để tránh điện áp ngược) và chân CLK.

Password có thể tùy chỉnh tối đa đến 9 chữ số. Trong bài viết này, mạch khóa số được thiết kế với password là 120419.

Lời kết

Mạch khóa số điện tử 4017 là một mạch điện tử đơn giản nhưng khá thú vị và rất dễ làm. Học tập và vận dụng những kiến thức cơ bản để làm ra những mạch ứng dụng như trên sẽ giúp bạn thỏa mãn được sự tò mò, và cũng góp phần tạo nên những bước chân vững chắc để theo đuổi lĩnh vực này.

Trong thời gian tới sẽ còn rất nhiều mạch lý thú nữa đang chờ đón các bạn khám phá trên trang web này, các bạn hãy theo dõi thường xuyên nhé.