Trong dự án này, chúng ta sẽ điều khiển tốc độ động cơ DC không dây bằng hồng ngoại (IR -Infrared radiation) hay điều khiển từ xa (Remote) của Ti-Vi. Trong mạch này, chúng ta sẽ không sử dụng bất kỳ vi điều khiển nào. Chúng ta chỉ sử dụng các linh kiện cơ bản cùng với IC định thời 555 để hoàn thành nhiệm vụ này. Mạch này có thể điều khiển tốc độ động cơ DC ở 5 cấp độ khác nhau và bất kỳ điều khiển từ xa hồng ngoại nào như điều khiển từ xa của TV / DVD, v.v.. đều có thể được sử dụng để điều khiển mạch.
Linh kiện cần thiết
STT | Linh kiện sử dụng | Số lượng |
1 | TSOP1738 | 1 |
2 | IC 555 | 2 |
3 | IC 4017 | 1 |
4 | Transistor BC547 | 1 |
5 | Máy biến áp 12-0-12 | 1 |
6 | Diode 1N4007 | 8 |
7 | Tụ điện 470uF, 4.7uF, 1uF, 0.01uF | Mỗi loại 1 con |
8 | Tụ điện 0.1uF | 4 |
9 | Điện trở 10kΩ | 2 |
10 | Điện trở 1kΩ | 2 |
11 | Điện trở 220k, 30k, 4.7k, 680Ω, 330Ω, 220Ω, 10Ω | Mỗi loại 1 con |
12 | LED | 1 |
Sơ đồ mạch
Nguyên lý hoạt động
Mạch điều khiển tốc độ động cơ hơi phức tạp đối với người mới bắt đầu nhưng nhìn chung thì rất dễ. Trong mạch này, chúng ta có bộ thu hồng ngoại TS11738 có nhiệm vụ dò tín hiệu hồng ngoại từ điều khiển từ xa của TV. Sau khi nhận được tín hiệu từ điều khiển từ xa, nó sẽ kích mạch đa hài đơn ổn dùng IC 555. Mạch đa hài này được sử dụng để tạo một xung đơn mỗi khi chúng ta nhấn bất kỳ nút nào trên điều khiển từ xa hồng ngoại.
Nói chung, điều khiển từ xa hồng ngoại TV gửi các xung được điều chế 38KHz và TSOP1738 phát hiện ra sóng hồng ngoại được điều chế ở 38Khz. Ngõ ra của TSOP tích cực mức THẤP, có nghĩa là ngõ ra của nó ở mức CAO khi không có hồng ngoại và xuống mức THẤP khi phát hiện ra sóng hồng ngoại. Nó có ba chân, Ground (GND), Vs (Nguồn) và chân ngõ ra (OUTPUT). Vì vậy, bất cứ khi nào chúng ta nhấn bất kỳ nút nào trên điều khiển từ xa hồng ngoại, nó sẽ kích mạch đa hài đơn ổn (Monostable Multivirator) bằng cách gửi xung mức thấp đến chân Trigger (chân số 2) của IC 555.
Ngoài ra, IC định thời 555 gửi xung đồng hồ đến IC đếm thập phân 4017 để dịch chuyển mức cao ở ngõ ra của nó sang chân ngõ ra tiếp theo. IC đếm 4017 được sử dụng để thay đổi giá trị của điện trở định thời cho IC định thời 555 thứ hai, IC này được mắc theo kiểu mạch đa hài phi ổn (Astable Multivibrator). IC 555 này được sử dụng để tạo tín hiệu PWM. IC đếm thập phân 4017 thiết lập điện trở cho mạch dao động đa hài bằng cách dịch chuyển mức cao ở ngõ ra của nó sang chân ngõ ra tiếp theo. Và bằng cách thay đổi giá trị của điện trở định thời này mà chu kỳ làm việc (duty cycle) của tín hiệu PWM thay đổi và do đó tốc độ của động cơ DC thay đổi mỗi khi chúng ta nhấn nút từ điều khiển từ xa hồng ngoại.
Xem thêm bài viết: IC định thời 555
4017 là một IC đếm thập phân họ CMOS. Nó có thể tạo ra mức cao ở 10 ngõ ra (Q0 – Q9) một cách tuần tự, có nghĩa là nó tạo ra mức cao ở từng ngõ ra một ở 10 chân ngõ ra. Mức cao ở ngõ ra này được chuyển sang các chân ngõ ra còn lại khi xung đồng hồ chuyển từ THẤP lên CAO được đưa vào chân 14 (xung kích cạnh lên). Lúc đầu, ngõ ra Q0 (chân số 3) là mức CAO, sau đó với mỗi xung đồng hồ, mức CAO ở ngõ ra sẽ chuyển sang chân ngõ ra tiếp theo. Giống như một xung đồng hồ làm cho Q0 xuống THẤP và Q1 lên CAO, và sau đó xung đồng hồ tiếp theo làm cho Q1 xuống THẤP và Q2 lên CAO, v.v. Sau Q9, nó sẽ bắt đầu lại từ Q0.
Xem thêm bài viết: Mạch điều khiển LED dùng IC đếm 4017